Σωματική Ψυχοθεραπεία

Τι είναι σωματική ψυχοθεραπεία

Η σωματική ψυχοθεραπεία είναι μια ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία που εξετάζει το άτομο ως μια ολότητα νοητικών, συναισθηματικών και σωματικών λειτουργιών, εστιάζοντας και στα τρία αυτά επίπεδα και στην μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Είναι μια ψυχοθεραπεία ψυχαναλυτικής κατεύθυνσης, με πατέρα τον μαθητή του Φρόιντ Βίλχελμ Ράιχ, αλλά η μοναδικότητά της έγκειται στο ότι εισάγει το σώμα στην ψυχανάλυση ως δυναμικό εργαλείο για τη διάγνωση και θεραπεία του ψυχισμού. Η ψυχική κατάσταση, τα βιώματα και τα συναισθήματα αποτυπώνονται στο σώμα μας και εκφράζονται άρρητα, και η σωματική ψυχοθεραπεία με διάφορες τεχνικές αυξάνει την επίγνωση του σώματος με στόχο τη συντομότερη αποκατάσταση των παθολογικών συμπτωμάτων.

Ο ρόλος του σωματικού ψυχοθεραπευτή απομακρύνεται από την απόλυτη ουδετερότητα του ψυχαναλυτή και γίνεται πιο ενεργητικός, καθώς μπορεί να δώσει οδηγίες στον θεραπευόμενο, όπως για βαθύτερη αναπνοή. Ταυτόχρονα όμως παραμένει μη παρεμβατικός, αφήνει να αναδυθεί το υλικό από τον θεραπευόμενο – σωματικές αισθήσεις, σκέψεις, αναμνήσεις, συναισθήματα – και τους δίνει νόημα, μια διαδικασία που προσφέρει ανακούφιση, ασφάλεια και βιωματική επίγνωση μέσω του σώματος.

Η σωματική ψυχοθεραπεία, όπως την ανέπτυξε ο Βίλχελμ Ράιχ, στηρίζεται σε δύο πυλώνες: στον ψυχαναλυτικό – ανάλυση του χαρακτήρα – και στον σωματικό.

Αρχικά ο Ράιχ διαπίστωσε ότι το σύμπτωμα που ταλαιπωρεί το άτομο, όπως το άγχος, έχει άμεση σχέση με τη δομή του χαρακτήρα του, τον στερεότυπο τρόπο που έμαθε να λειτουργεί από παιδί. Μέσα από την επανάληψη, αυτή η δομή απέκτησε μόνιμη μορφή και εμφανίζεται αυτόματα στην ενήλικη ζωή.

Στη συνέχεια παρατήρησε ότι η στερεότυπη χαρακτηρολογική δομή συνδέεται με στερεότυπες σωματικές καταστάσεις, όπως φαίνεται στις εκφράσεις του προσώπου, τη στάση του σώματος και τον τρόπο κίνησης. Όταν κατά τη διάρκεια της ανάλυσης μαλακώνουν δυσλειτουργικά στοιχεία του χαρακτήρα, παρατηρείται ταυτόχρονα αλλαγή και στη σωματική κατάσταση, όπως στην εκφραστικότητα του προσώπου ή στο εύρος της αναπνοής.

Πρότεινε ασκήσεις σωματικής ενεργοποίησης, όπως βαθύτερη αναπνοή ή πίεση σε κάποιο μυϊκό σημείο, και παρατήρησε ότι ακολουθεί ανάδυση αναμνήσεων και συνειρμών. Αναγνώρισε έτσι την αμφίδρομη σχέση ψυχής και σώματος στην ψυχοθεραπεία και τη θεμελίωσε με τεχνικές σωματικής ενεργοποίησης.

Συχνότητα, διάρκεια και στόχος της σωματικής ψυχοθεραπείας

Η συχνότητα των συνεδριών είναι συνήθως εβδομαδιαία.

Η πρώτη φάση της σωματικής ψυχοθεραπείας εστιάζει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων που ταλαιπωρούν τον ψυχοθεραπευόμενο. Αφού αυτό επιτευχθεί σε ένα σύντομο σχετικά διάστημα, ο ψυχοθεραπευόμενος μπορεί να επιλέξει είτε τη διακοπή είτε τη συνέχεια, σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας του ενσώματου εαυτού που μπορεί να προσφέρει λείανση των δυσλειτουργικών γνωρισμάτων του χαρακτήρα και ψυχοσωματική ισορροπία.